Select Page

Het blijft me verbazen: de brutaliteit waarmee gevestigde ordes hun stevige marktpositie verankeren via wetten en standaarden en zo vernieuwers blokkeren. Dit keer de IBAN standaard voor internationaal betalingsverkeer. Handig voor die betalingen, dodelijk voor meer marktwerking in de bankensector. 

Oorspronkelijk geplaatst op NU.nl

In mijn huidige ontdekkingsreis in de financiële wereld ontdekte ik een nieuw voorbeeld van oude spelers die de boel lekker handig voor zichzelf regelen: IBAN, de nieuwe internationale standaard voor bankrekeningnummers. 

Even voor de duidelijkheid, ik ben vóór IBAN. Maar banken hebben bij het bedenken van deze nieuwe standaard heel stilletjes een gigantische lock-in gecreëerd. 

Switchen
Ergens in die IBAN-standaard zit namelijk de bank-code ingebouwd. In je rekeningnummer zit vanaf nu dus ook je bank vastgebakken. En daarmee wordt het definitief onmogelijk om van bank te switchen met behoud van je rekeningnummer….

Je kunt switchen van telecombedrijf met behoud van je telefoonnummer. Je kunt van internetprovider wisselen en gewoon je eigen e-mailadressen houden. Maar nog steeds niet van bank. En dat gaat door IBAN de komende jaren ook niet meer lukken. Die bank-code als onderdeel van je rekeningnummer is technisch totaal overbodig maar zeer schadelijk voor echt vrije keuze. Mensen en bedrijven vinden een nieuw rekeningnummer namelijk terecht veel gedoe.

Met dank aan de bank
Natuurlijk is dit allemaal geen toeval: IBAN is als standaard oorspronkelijk opgezet door de European Banking Federation, een lobbyclub van een paar duizend Europese banken. De iets aangepaste huidige standaard is nu geregistreerd door SWIFT, een coöperatie van, wederom, de banken. Met andere woorden, banken hebben zelf hun eigen standaard kunnen bedenken en hadden zo vrij spel om deze ‘kleine’ anti-switch beveiliging in te bouwen…

Ik was er niet bij, dus zeker weten doe ik het niet, maar de nieuwkomers hebben ongetwijfeld geprobeerd deze lock-in uit het IBAN-protocol te weren. Maar de grote jongens zullen geen enkele moeite hebben gehad om hen van tafel te vegen. Natuurlijk in het belang van de consument… 

Liberalisering
Veel mensen klagen over de liberalisering van een markt wanneer ze er midden in zitten. Maar over de telecommarkt klaagt inmiddels niemand meer. Concurrentie heeft daar gezorgd voor waanzinnige innovatie en een radicale kostendaling die fantastische producten bereikbaar heeft gemaakt voor een heel breed publiek. Een eerlijke markt met een redelijk gelijk speelveld.

Na de telecom kwam de energiemarkt en nu de post en de zorg. Ook daar heftige weerstand, actiecomités, verongelijkte CEO’s en natuurlijk rechtszaken om koste wat het kost vast te houden aan de vaak monopolistische positie. Steeds wordt door de (oude)machthebbers dan als argument ‘het belang van de consument’ gebruikt. Wat een gotspe…

Pijnlijk
Natuurlijk, een eerlijker speelveld is pijnlijk, vooral voor de zittende partijen. Maar als je 10 jaar later terugkijkt is het echt wel de moeite waard. Tijdens een verbouwing is het nou eenmaal een zooitje en soms lijkt het zelfs alleen maar slechter te worden. Maar uiteindelijk woon je een paar jaar later in een veel mooier huis. Kijk maar naar die energiemarkt; zo’n 10 jaar na de liberalisering vliegt de innovatie om je oren en is die markt niet meer te vergelijken met vroeger. Dat is het echte belang van de consument!

Oorspronkelijk geplaatst op NU.nl