Sinds vorige week heb ik Spotify: het mooie, maar veel te late antwoord van de platenindustrie op downloadsystemen als Napster, Kazaa en BitTorrent. Het muziek-businessmodel was vastgeroest en had al decennia lang niet meer geïnnoveerd. Digitale audiobestanden waren ondertussen gemeengoed geworden en het onderling ‘uitwisselen’ van muziek dus ook. CD-verkopen kwamen onder druk en het leek erop dat voor muziek nooit meer betaald zou worden. Platenmaatschappijen probeerden te redden wat er te redden was door CD’s nog te voorzien van kopieerbeveiliging maar het bleek een laatste stuiptrekking.
Intellectueel eigendom is een belangrijk onderdeel van ons economisch systeem, maar staat tegelijkertijd stevig ter discussie. Medicijnen bijvoorbeeld, blijven door
patenten te lang te duur waardoor arme landen er geen gebruik van kunnen maken. En bijna elk nieuw product of merk dat ontwikkeld wordt, raakt ergens ter wereld wel een bestaand patent of merkenrecht. Bescherming van ideeën is natuurlijk goed maar we zijn doorgeslagen; te veel bescherming maakt lui en remt juist innovatie. Bestaande business modellen moeten ‘aangevallen’ kunnen worden zodat het beste systeem blijft winnen.Intellectual Property vertraagt dat mechanisme en patenten zijn, net als kopieerbeveiliging op CD’s, een doodlopend spoor.
Zo concurreerden platenmaatschappijen wel met elkaar op de content, maar helemaal niet op ‘delivery’. Je kon een CD kopen, meer niet. Napster en Kazaa kwamen met een delivery-systeem dat klanten veel fijner vonden, maar de enige reactie die de industrie kon verzinnen was het te onderdrukken. Natuurlijk tevergeefs.
Maar nu is er Spotify. Een jaar of tien te laat, maar het is er: het antwoord van de ‘oude industrie’. Grote maatschappijen zoals Sony, EMI en Universal hebben hun muziekcatalogus online gezet via dit nieuwe platform. Als gebruiker kun je gratis maximaal 20 uur per maand meer dan 8 miljoen liedjes direct via je computer afspelen, in ruil voor advertenties. En met de betaalde versie kun je de bestanden ook opslaan op jeiPod of voor in de auto. Fantastisch!
Staat de revolutie in de muziekindustrie wellicht model voor de aanstaande revolutie in patenten-land? De muziekindustrie heeft in elk geval zijn nieuwe model gevonden: abonnementen. Natuurlijk zijn mensen echt wel bereid om netjes voor muziek te betalen, zolang het maar value for money is. Zodra een klant voelt dat die valuebeter kan, kiest hij voor het alternatief. En als er geen alternatief is gaat hij muiten. Terecht. Zo zal het ook met patenten gaan.
Inmiddels is er alweer een nieuwe bedreiging voor de platenmaatschappijen: ‘aggregators’. Voorheen konden alleen platenmaatschappijen CD’s in de winkels en op iTunes krijgen. Daarmee hadden ze alsnog een beschermende troef in handen. Maar ook daarmee lijkt het nu gedaan. Nieuwe aggregators zoals CDBaby of Tunecore omzeilen de platenmaatschappijen en maken het voor iedereen mogelijk om zijn CD via al die kanalen te verkopen. Concurrentie dwingt dus weer tot innovatie.
Via CDBaby bracht ik zelf vorige maand mijn eerste singer-songwriter CD uit en die is inderdaad ook via iTunes verkrijgbaar… Je ziet, ondanks alle innovatie is het ouderwetse ‘pluggen’ nog niet verdwenen. Ik blijf natuurlijk een ondernemer;)